کاخ کرملین مسکو؛ یکی از زیباترین کاخ های جهان

کاخ کرملین بزرگ‌‌ترین کاخ سلطنتی روسیه که با نام قلب مسکو نیز شناخته می‌شود یکی از زیباترین کاخ‌های جهان نیز به حساب می آید.  این کاخ روزگاری میزبان سلاطین، تزارها بود و اکنون نیز پذیرای گردشگرانی است که از سرتاسر جهان می‌آیند تا شکوه و زیبایی آن را از نزدیک نظاره گر باشند.

ارگ کرملین مسکو (روسی: Московский Кремль) یک قلعه تاریخی است که به صورت مجتمع در قلب شهر مسکو ساخته شده و (از جنوب) بر رودخانه مسکوا، (از شرق) بر میدان سرخ و (از غرب) به باغ الکساندر مشرف است. بنای این کاخ در سال ۱۴۸۷ به پایان رسید و شامل تعدادی کاخ و کلیسا است. نام مشهور این کاخ کرملین است (که به زبان روسی به معنای دژ است). این کاخ از چهار قصر، چهار کلیسا و دیوار کرملین به همراهی برج‌های کرملین تشکیل شده‌ است. از این کاخ به منظور اسکان رئیس‌جمهور روسیه استفاده می‌شود. 

اطلاعات کلی کاخ کرملین

دیوارهای کرملین و برج‌ها در طی سال‌های ۱۴۸۵ تا ۱۴۹۵ توسط استادان ایتالیایی ساخته شدند. زوایای ناهماهنگ مثلثی شکل دیوار کرملین محوطه‌ای به مساحت ۲۷۵,۰۰۰ متر مربع را در بر می‌گیرد. طول کلی این دیوار ۲۲۳۵ متر است ولی ارتفاع آن در جاهای مختلف و بسته به نوع زمین آن، از ۵ تا ۱۹ متر در نوسان است. ضخامت دیوار نیز بین ۵/۳ تا ۵/۶ متر است.

کاخ کرملین دارای ۸۰۰ اتاق جداگانه از جمله سالن‎ها، رخت‎کن، راهرو و اتاق‎های اختصاصی برای اعضای شخص اول مملکت، اتاق مطبوعات و اتاق‎هایی برای خدمه فنی است. برای ساخت این کاخ فقط ۱۶ ماه وقت صرف شد و جایزه لنین به طراحان و معماران آن تعلق گرفت.

تاریخچه ساخت کاخ کرملین مسکو

کرملین مثلث‌ شکل، با جهت شمالی دارای ضلع‎هایی به طول ۷۵۰ متر است. کرملین را واقعا می‎توان از هر نظر سمبلیک، تاریخی و استراتژیکی قلب مسکو نامید. بزرگ‌‌ترین کلیسای کرملین مسکو، کلیسای جامع اوسپنسکی است که طی سال‎های ۱۴۷۵ تا ۱۴۷۹ ساخته شده و تزارها در آن‌جا تاج‌گذاری می‎کردند. ابتدا دیوار آجری کرملین در کنار رودخانه مسکو بنا شد، زیرا تاتارها اغلب از آن‌جا حمله می‎کردند.

تمام عملیات ساختمانی ۱۰ سال به طول انجامید. کرملین جدید را روی کرملین قدیم که از سنگ سفید بود بنا کردند. دیوارهای قبلی را در حد امکان باقی گذاشتند، فقط دور آن‌ها را دیوارهای آجری کشیده و آن‌ها را بلندتر، ضخیم‎تر و محکم‎تر کردند. کاخ بزرگ کرملین در سال ۱۸۴۹ شکل کنونی را کسب کرد. کاخ جدید به طول ۱۲۵ متر بود و دارای ۷۰۰ اتاق از جمله آپارتمان‎های شخصی خانواده شخص اول کشور بود.

در سال ۱۹۶۱ عمارت جدیدی به کرملین اضافه شد؛ کاخ کنگره‎ها. از کاخ کنگره‎ها برای اهداف گوناگون استفاده می‎کنند؛ برای اجرای نمایش‎های تئاتری و جشن‎های عمومی. سالن بزرگ آن برای ۶ هزار نفر در نظر گرفته شده است. وسایل صوتی برای ترجمه بیش از ۲۹ زبان در این کاخ نصب شده‎اند. بالشوی تئاتر و اپرا روی صحنه کاخ کنگره‎ها به نمایش گذاشته می‌شود.

ساختمان‌های کاخ کرملین

از ابتدا هجده برج کرملین ساخته شده بودند اما تعداد برج‌ها در قرن هفدهم به بیست عدد افزایش یافت. طرح تمام برج‌ها به جز سه عدد آن‌ها که گرد هستند، به صورت چهارگوش است. نام بلندترین برج، «اسپاسکایا» است که در سال ۱۶۲۵ و با ارتفاع ۷۱ متر ساخته شد. به صورت اصلی، تاج اکثر برج‌ها از خیمه‌های چوبی ساخته شده‌ است. البته بقایای تاج‌های خیمه‌ای آجری که با نوار سفال رنگی ساخته شده و به دهه ۱۶۸۰ برمی‌گردند نیز دیده می‌شوند.

میدان کلیسای اعظم، قلب کرملین به حساب می‌آید. این میدان توسط شش ساختمان شامل سه کلیسای اعظم احاطه شده‌ است. کلیسای اعظم دورمیشن که در سال ۱۴۷۹ ساخته شد، اصلی‌ترین کلیسای مسکو بوده و مراسم تاج‌گذاری تزارها در آن انجام می‌شده‌ است. سردر بزرگ سنگ آهک که دارای پنج قبه طلایی به عنوان سرپوش است، طرح ارسطو فیوراوانتی است. کلیسای اعظم بشارت با سه گنبد درخشان، دیگر اثر تاریخی است که در سال ۱۴۸۹ تکمیل گردید تا در سده بعد به عنوان یک کلیسای نه گنبده مورد بازسازی قرار گیرد. در بخش جنوب شرق، میدان کلیسای اعظم آرچانگل میخائیل بنا شده به سال (۱۵۰۸) وجود دارد که بنای آن بسیار بزرگ‌تر از سایرین است و در داخل آن پادشاهان مسکو از ایوان کالیتا تا ایوان پنجم مدفون شده‌اند.

دو کلیسای داخلی متروپلیتن‌ها و پدرسالاران مسکو، کلیسای اعظم دوازده رسول (۵۶-۱۶۵۳) و یک کلیسای تک گنبد بسیار ارزشمند استشهاد ردای بکارت توسط صنعتگران پسکف و در طی سال‌های ۸۸-۱۴۸۴ ساخته شده و دارای نشانه‌ها و نقاشی‌های آبرنگ عالی سال‌های ۱۶۲۷ تا ۱۶۴۴ است.

دیگر ساختار شاخص برج زنگ ایوان کبیر در ضلع شمال شرق میدان است که گفته می‌شود نشان مرکز دقیق مسکو بوده و شباهت به یک شمع در حال سوختن دارد. این بنا که در سال ۱۶۰۰ ساخته شده، ۸۱ متر (۲۶۶ فوت) ارتفاع دارد. تا زمان انقلاب روسیه، این ساختمان مرتفع‌ترین ساختار شهر محسوب می‌شد. زیرا ساخت ساختمان‌های بلندتر از آن ممنوع بود. ۲۱ زنگ این برج در زمان حمله دشمنان به صدا در می‌آمده‌ است.

قدیمی‌ترین ساختار غیرمذهبی باقی‌مانده قصر مرصع (۱۴۹۱) ایوان سوم است که تخت‌های شاهنشاهی در آن قرار دارند. بعد از این بنا، قدیمی‌ترین ساختار مربوط به اولین منزل خاندان سلطنتی یعنی قصر تررم است. قصر تررم اصلی نیز به فرمان ایوان سوم ساخته شد ولی زمان ساخت اکثر قصرهای موجود، به قرن هفدهم برمی‌گردد. قصر تررم و قصر مرصع توسط قصر کرملین کبیر به هم متصل شده‌اند که فرمان ساخت آن را نیکلاس اول در سال ۱۸۳۸ صادر نمود. برای ساخت بزرگ‌‌ترین سازه داخل کرملین، رقم نجومی یازده میلیون روبل و بیش از یک میلیارد دلار جهت نوسازی در دهه ۱۹۹۰ هزینه شده‌ است. این عمارات شامل تالارهای خیره کننده، یک راه پله قرمز مخصوص مراسم، آپارتمان‌های خصوصی تزارها و طبقه زیرزمین کلیسای رستاخیز لازاروس (۱۳۹۳)، که به عنوان قدیمی‌ترین بنای کرملین و کل مسکو محسوب می‌شود.

زرادخانه در ضلع شمال شرق کرملین واقع شده‌ است که اصلیت آن به سال ۱۷۰۱ بازگشته و برای استفاده پطر کبیر ساخته شده بود. در بخش شمال غرب کرملین نیز زره پوش واقع شده‌است. این بنا که در سال ۱۸۵۱ و با طرح احیای رنسانس ساخته شد، امروزه به عنوان موزه نشان‌های دولتی روسیه و گنج الماس مورد استفاده قرار دارد.